Τι είναι το υαλοειδές σώμα;
Η μεγάλη εσωτερική κοιλότητα του ματιού, ανάμεσα στον κρυσταλλοειδή φακό και τον αμφιβληστροειδή (φωτοευαίσθητος χιτώνας στο πίσω μέρος του ματιού), είναι γεμάτη με ένα πρωτεϊνικό υλικό που μοιάζει με διάφανο ζελέ και ονομάζεται υαλοειδές σώμα.
Αν δεν υπήρχε αυτό το ζελέ, το μάτι μας θα ήταν σαν μία ξεφουσκωμένη μπάλα και δε θα μπορούσε να λειτουργήσει σωστά ως οπτικό όργανο.
Το υαλοειδές φυσιολογικά είναι κολλημένο στον αμφιβληστροειδή από την εμβρυογένεσή μας και για μεγάλο κομμάτι της ζωής μας.
Πού οφείλεται η αποκόλληση του υαλοειδούς;
Καθώς μεγαλώνουμε, το υαλοειδές αφυδατώνεται και συρρικνώνεται σταδιακά, με αποτέλεσμα να ξεκολλήσει μερικώς ή πλήρως από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα κάποια στιγμή.
Όταν γεννιόμαστε το υαλοειδές είναι απολύτως διαυγές, ενώ κατά τη διάρκεια της ζωής μας αλλάζει η δομή του, αποκτά πυκνώσεις και αραιώσεις, τις οποίες αντιλαμβανόμαστε όταν το φως που μπαίνει μέσα στο μάτι προβάλλει τη σκιά τους πάνω στον αμφιβληστροειδή.
Τα σωματίδια αυτά γίνονται πιο αντιληπτά όταν κοιτάμε μια ανοιχτόχρωμη και φωτεινή επιφάνεια όπως έναν λευκό τοίχο ή τον ουρανό. Επίσης, αυτές οι πυκνώσεις είναι μετακινούμενες και ακολουθούν την κίνηση του ματιού μοιάζοντας με χιονονιφάδες.
Η αποκόλληση του υαλοειδούς συμβαίνει μία φορά κατά τη διάρκεια της ζωής και τα συμπτώματα που προκαλεί συνήθως βελτιώνονται με τον καιρό. Εάν τα συμπτώματα επιμένουν, η ενόχληση που προξενούν ελαττώνεται με το να φοράμε σκούρα γυαλιά (γυαλιά ηλίου ή με σκούρο φίλτρο).
Ποια είναι τα συμπτώματα της αποκόλλησης του υαλοειδούς;
Οι πρωτεϊνικές αλλοιώσεις του υαλοειδούς γίνονται αντιληπτές από τον εγκέφαλό μας ως «μυγάκια», «αράχνες», συννεφάκια και άλλες φιγούρες, ενώ τα σημεία αποκόλλησής του δημιουργούν φωτεινή αίσθηση που θυμίζει λάμψεις και αστραπές.
Επειδή η φωτεινή αυτή αίσθηση συμβαίνει και στις βλάβες που οδηγούν στην αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς (η οποία μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση), η εμφάνισή της απαιτεί άμεση εξέταση και στενή παρακολούθηση από τον οφθαλμίατρο.
Πόσο συχνή είναι;
Η αποκόλληση του υαλοειδούς από τον αμφιβληστροειδή είναι συχνό φαινόμενο, ιδιαίτερα σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών, καθώς και σε άτομα με υψηλή μυωπία.
Σε ποσοστό 90% οι μεταβολές αυτές στην υφή και στον όγκο του υαλοειδούς είναι αθώες και δε συνοδεύονται από βλάβες στον αμφιβληστροειδή.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η αποκόλληση του υαλοειδούς;
Σε ορισμένες περιπτώσεις η αποκόλληση του υαλοειδούς μπορεί να συνοδεύεται από σοβαρές καταστάσεις, όπως ρωγμές (σχίσιμο) στον αμφιβληστροειδή ή ενδοϋαλοειδική αιμορραγία. Αυτό συμβαίνει όταν το υαλοειδές, κατά την αποκόλληση από τον αμφιβληστροειδή, σχίσει κάποιο κομμάτι του τελευταίου ή κόψει ένα από τα αγγεία του.
Εάν διαπιστωθεί η ύπαρξη ρωγμής, απαιτείται άμεση θεραπεία με laser, για να προληφθούν σοβαρότερες επιπλοκές, όπως η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς.
Μόνο σε περίπτωση αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς η λύση είναι η χειρουργική αντιμετώπιση.
Στην αποκόλληση του υαλοειδούς χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, ειδικά τον πρώτο μήνα. Δεν πρέπει να σκύβουμε απότομα, να σηκώνουμε μεγάλα βάρη ή να κάνουμε απότομες κινήσεις.
Αν αυξηθούν τα «μυγάκια», εμφανιστούν «λάμψεις» ή παρατηρηθεί ότι ένα τμήμα του οπτικού πεδίου καλύπτεται από «σκιά» (μαύρη κουρτίνα), τότε απαιτείται άμεση επικοινωνία με τον οφθαλμίατρο.